Liefde van de Drie Sinaasappelen
Vanmorgen in de auto hoorde ik op Radio 4 de Mars uit de Liefde van de Drie Sinaasappelen van Prokofiev. Muziek en eten, altijd fascinerend. De Liefde der 3 Sinaasappelen ging in 1921 in première in Amerika.
Het stuk grijpt terug op een toneelstuk van Carlo Gozzi (1720-1806) uit 1761 (l’ amore delle tre melarance’). Gozzi leende op zijn beurt het verhaal van het gelijknamige sprookje van Giambatista Basile (1575-1632). Prokofiev maakte er een satirische opera van.
Hoe zit het verhaal in elkaar? Ongeveer zo: een depressieve prins struikelt over een heks. Als straf betovert ze hem met een wens naar de liefde van drie sinaasappels. In het verhaal komt hij nog een boeman tegen als kok, prinsessen in twee van de drie sinaasappels die sterven van de woestijnhitte. De prinses in de derde sinaasappel wordt gered door interventie van het publiek.
Mooi is dat Italiaanse melarance ook, letterlijke appeloranje, waar wij oranjeappel zeiden, als ze niet Chinaasappel heetten.
Basile – werkzaam als dichter in Venetië en Napels – dankt zijn roem vooral aan het verzamelen van sprookjes. Een collectie waar Repelsteeltje en Assepoes al in voorkomen. De gebroeders Grimm vonden hem geweldig. Maar in de catalogus van de tentoonstelling over citrusvruchten in kunst en cultuur, behorend bij de tentoonstelling van 2011 in Neurenberg, vind ik hem niet terug.
Wel natuurlijk dit schilderij van Felix Platter, naast zo’n mooi sinaasappelboompje. Het werd geschilderd in 1584. Platter – met pofbroek en spillebenen – was medicus en richtte aan de universiteit van Basel de medische faculteit op. Hij werd er hoogleraar, hoe kan het anders. Zo’n boompje is een teken van zijn sociale status – met een link naar de wetenschap. Ander soort liefde voor de sinaasappel.
En nu wil ik op zoek naar het originele sprookje van Basile.