Krautfunding
Tegenwoordig schieten er via twitter allerlei crowdfunding project voorbij. De stukbezuinigde orkesten en theatergroepen krijgen het professionele advies om crowdfunding te gaan zoeken om hun producties te organiseren. Hoe ging dat vroeger? Vóór de tijd van overheidssubsidies? Even terug naar de pruikentijd, wanneer het chic is voor de adel om een violist in dienst te hebben, of pianist, maar die moest dan natuurlijk wel hand en spandiensten verrichten in huis en een paar leuke stukjes componeren. Een advertentie in de Wiener Zeitung illustreert dat heel
duidelijk:
Gezocht:
kamerdienaar/musicus
kamerdienaar/musicus
Men zoekt een musicus die goed piano speelt en
ook kan zingen en die les kan geven in beide zaken. De musicus moet –
tegelijkertijd – de functie van kamerdienaar vervullen.
ook kan zingen en die les kan geven in beide zaken. De musicus moet –
tegelijkertijd – de functie van kamerdienaar vervullen.
Mozart verkeerde in een vergelijkbare situatie. In 1781
arriveert hij het gevolg van zijn baas aartsbisschop Colloredo in de stad. Tot
zijn ongenoegen wordt hij bij het keukenpersoneel ingekwartierd. ‘Wat een eer’, schimpt hij. Nog dezelfde avond van zijn
aankomst kan hij op een lege maag een concert geven voor twintig leden van de
hoogste adel. Aan avondeten voor het personeel is even niet gedacht. ‘ ’s
Avonds is er voor ons geen eten. Iedereen krijgt drie dukaten, daarmee kan je geen
bokkensprongen maken. De aartsbisschop maakt goede sier met zijn mensen,
berooft ze van hun verdiensten, en betaalt ze er niet voor’, schrijft hij aan zijn vader.
arriveert hij het gevolg van zijn baas aartsbisschop Colloredo in de stad. Tot
zijn ongenoegen wordt hij bij het keukenpersoneel ingekwartierd. ‘Wat een eer’, schimpt hij. Nog dezelfde avond van zijn
aankomst kan hij op een lege maag een concert geven voor twintig leden van de
hoogste adel. Aan avondeten voor het personeel is even niet gedacht. ‘ ’s
Avonds is er voor ons geen eten. Iedereen krijgt drie dukaten, daarmee kan je geen
bokkensprongen maken. De aartsbisschop maakt goede sier met zijn mensen,
berooft ze van hun verdiensten, en betaalt ze er niet voor’, schrijft hij aan zijn vader.
Hij eet het middagmaal aan tafel met het
personeel, terwijl de kamerheren boven eten. En dat voor een musicus en
componist die bij keizerinnen op schoot en bij de koningshuizen van
Europa aan tafel heeft gezeten. Hij kiest ervoor om ZZP-er te worden, in die tijd in zijn beroepsgroep nog ongebruikelijk. Zijn opdrachtgevers betalen hem voor de muziek en het optreden en de pianolessen maar hij woont zelfstandig en bepaalt zelf zijn leven.
personeel, terwijl de kamerheren boven eten. En dat voor een musicus en
componist die bij keizerinnen op schoot en bij de koningshuizen van
Europa aan tafel heeft gezeten. Hij kiest ervoor om ZZP-er te worden, in die tijd in zijn beroepsgroep nog ongebruikelijk. Zijn opdrachtgevers betalen hem voor de muziek en het optreden en de pianolessen maar hij woont zelfstandig en bepaalt zelf zijn leven.
Tegenwoordig zijn er meer ZZP-ers dan ooit. En dus moet er in tijden van crisis en een zich terugtrekkende overheid creatief gezocht worden naar middelen van bestaan. Crowdfunding dus. Ik ga daar ook maar eens over nadenken. Krautfunding. Omdat ik iets met zuurkool wil. En alles daar om heen. Eerst maar eens goed nadenken. En vanavond lekker zuurkool eten, gesmoord in ganzenvet, met peperkorrels en jeneverbessen erin, een blaadje laurier en een uitje en wat spekjes.
Het plaatje komt van e-bay, karikatuur van de Elzas, 1770. Geen idee wie het gemaakt heeft. Je kun het kopen, maar dan heb je misschien ook wel weer crowdfunding nodig.