Geurige Kruidnagel
Toen de kruidnagel zo in de 3e eeuw van onze jaartelling in de Romeinse wereld terechtkwam, was dat niet voor de keuken, maar voor de parfum en de medicijnkast. Een lange weg hadden deze specerijen afgelegd. Van de Molukken, via India naar de Arabische wereld en dan verder naar Europa. Ze waren maanden onderweg. Over zee, over land, weer over zee.
In de keuken is de kruidnagel bij ons een beetje op de achtergrond geraakt, misschien krijgt de rode kool er nog wat van mee. Maar vanaf de middeleeuwen was de kruidnagel heel populair. Voor de smaak, én voor de geur. Denk maar aan al die met kruidnagelen bestoken sinaasappels die nare geurtjes in huis moesten verhullen. Er zijn mooie voorbeelden te zien in de tentoonstelling Bloemenpaleis in Paleis het Loo.
De Syzygium aromaticum komt ook in de Tamil geschriften al heel vroeg voor, zo tussen de 32e en 6e eeuw zie je dat dit specerij gebruikt werd in vleesgerechten, in zoete chutneys en pickles ´zodat de welgestelden er op kunnen kauwen´. En – zo observeerde men de praktijken van de Portugese handelaars een tiental eeuwen later – je deed ze met kaneel in warme wijn. Dat klinkt vertrouwd. Hypocras, Bisschop, en glühwein.
Ruiken kun je ze ook bij Paleis het Loo, onder meer tijdens mijn lezing zaterdag 29 juni, aanvang 14.00 uur. Welkom!
Kruidnagel? Twee associaties: herfst (stoofvlees) en tandarts. Vroeger rook elke tandartspraktijk naar eugenol, de kruidnagelolie die gebruikt werd behandeling van de pulpa (zenuwkanalen). Mijn flesje eugenol brak in mijn pukkel als 1e-jaars student. De rest vd studie rook iedereen in de trein dat ik tandheelkunde studeerde …
Stoofvlees, heerlijk. Maar wat is nou precies het effect van eugenol? Ik weet wel de traditie van de kruidnagel in de holle kies. Verdovend? Ontsmettend? Wat zijn de werkzame bestanddelen?
In heeeel kleine mate zou het ontstekingsremmend zijn. Dus daarom deden tandartsen klein watje in eugenol, knepen het uit en deden dat in de kies. Maar iets te veel en je dood de zenuw. En dat was dus meestal het geval, een dode zenuw. Het is inmiddels niet meer toegestaan in de tandartspraktijk …
(Daarom ruiken de praktijkruimtes ook niet meer zo typerend naar eugenol …)
Aha, vandaar de oude volksgeneeswijze van een kruidnagel in een holle en pijnlijke kies! Dank voor de verhelderende reactie.