Couperus Culinair
Voor mijn boek Twintig Eeuwen ging ik op zoek naar eetmomenten in de literatuur. De 19e eeuw, dan kun je gewoon niet om Louis Couperus heen. Ik las met culinaire bril een aantal van zijn boeken, of liever, ik herlas ze, en koos uiteindelijk voor Eline Vere. En nu komt er dit voorjaar een boek uit over de lievelingsgerechten van de Haagse schrijver. Geschreven door een echte Couperuskenner, José Buschman. Het is een drieluik, dat zowel Den Haag als Indonesië en Italië culinair aan ons voorschotelt. Ik ben erg benieuwd maar iedereen moet nog even geduld hebben. Daarom even terug naar Twintig Eeuwen. Met het citaat uit Eline Vere (1889) waar het hoofdstuk mee begint:
Het was Jeanne alsof het diner nimmer zou eindigen. Oschoon zij niet de minste eetlust had, wilde zij niet meer weigeren en at van de getruffeerde poularde, van de gâteau Hendri VI, van de ananas en het keurig dessert, haar wijn echter slechts een met de lippen aanrakend.
De familie Couperus was een typisch Haags gezin van de betere standen. Fortuin in Indië gemaakt en vervolgens een statig pand aan de Nassaukade betrokken. Het is een tijd waarin nette jongen mannen nog met jonker en even nette dames met freule worden aangesproken door de buitenwacht. Het uitgaansleven speelt zich zomers in het mondaine Scheveningen af. Wie er bij wil horen, wordt lid van het Kurhaus, waar Tout le Monde naar de concerten ging, maar vooral ook elkaar trof in eigen kring. Ons Soort Mensen buurt daar bij elkaar aan de tafeltjes, wandelt een eindje met huwbare jonge dochters om de tafeltjes een, langs de muziekzaal. Eline Vere verscheen aanvankelijk als feuilleton in het Vaderland. Het eentonige, voorspelbare Haagse leven. Voor de één een veilige haven, voor de andere een benauwd, monotoon leven, een aaneenschakeling van doodvermoeiende verveling. Met steeds dezelfde mensen.
Nieuwjaar was gekomen met harde vorst. Betsy had op Oudejaarsavond de Verstraetens en Erlevoorten, ook mevrouw Van Raat en Paul geïnviteerd op oesters. En het was zeer vrolijk geweest in de warme luxe van haar salons. Nu volgden de winterdagen elkander in eenzelfde eentonigheid op, terwijl de avonden voor Betsy en Eline als een onafgebroken reeks van diners en soirées voorbijgleden.
De foto komt uit het boek Couperus Culinair. Ik ben heel benieuwd naar de recepten. Misschien ook wel de zwezeriken met asperges die in Twintig Eeuwen staan.
‘Een zwezerik wordt op de gebruikelijke wijze gaar gemaakt. Gaar zijnde plaatst men ze op een schotel en bedekt ze daarna met sauce Allemande (velouté welke met room en dooiers gebonden is) Thans belegt men de oppervlakte met schijven truffel, welke in glace de viande zijn warm gemaakt. Aan den kant der zwezerik legt men een bouquet puntasperges, welke met rooms gestoofd zijn.’
Niet alleen het sociale leven was in die tijd bedenkt met een dikke laag romige saus, ook het eten.