Vandaag diep ik wat informatie op over tafelmanieren voor een televisieprogramma. Wat hapklare brokken over het waarom van vork en mes. Praktische kant van zaken, sociale aspecten en dan het uit de hand lopen van onze materiële cultuur. Dat begint voorzichtig in de Gouden Eeuw, neemt in de 18e eeuw al bizarre vormen aan, maar in de burgerlijke 19e eeuw raakt al dat tafelgerei binnen bereik van grote groepen mensen. De bestekindustrie en de serviesfabrieken spelen daar handig op in. Theelepeltjes, koffielepeltjes, mokkalepeltjes (dat ik als mocca of mocha of moca wil schrijven maar dag mag niet van de spellingchecker), taartvorkjes, taartscheppen, visbestek, visdienbestek, slabestek, vleesvork-en-mes voor het voorsnijden, wildschaar, druivenschaar. Klein bestek, groot bestek, fruitmesjes, ijslepels, slakkentang- en vork, zuurvorkjes, mosterdlepeltje, klontjestang, suikerlepel, jamlepel, kreeftvork en ga zo maar door. Daar hoort dan ook weer het nodige porselein en kristal bij plus de zilveren onderschotels, bonbonmandjes, fruitkorven, broodmanden. En alleen als je wist Hoe Het Hoorde, en wist Wat Waarvoor Diende en Wanneer je het gebruikte, dan Hoorde je Erbij.
Nu is er op zich niets tegen handig gereedschap aan tafel en een zeker vorm van tafelmanieren is voor de disgenoten wel zo plezierig. Maar als je nou zo’n lijstje leest. Is het dan toch niet ergens een béétje overdreven? Want deze waanzin zette zich in de keuken vrolijk voort met een apparaatje voor iedere aparte toepassing.
Gelukkig waren daar in de 20ste eeuw Van Kooten en De Bie met hun Simplisties Verbond en de zaligmakende eenvoud van het aardappelmesje. En hoe fraai tafelzilver ook is, het meeste ervan is eigenlijk wel museumspul.