Palingoproer

In een tijd dat we glasaal moeten uitzetten om de palingstand te herstellen en de Partij voor de Dieren stemmen trekt, lijkt palingtrekken een onbegrijpelijk tijdverdrijf uit vroeger tijden. Ik had er iets over willen vertellen in mijn nieuwe boek. Maar wie een boek schrijft leert al gauw te schrappen en te schrappen en nog eens te schrappen. Hier is wel een plaatsje voor dit stukje Vaderlandsche geschiedenis.

Palingtrekken was een oude Amsterdamse, zeg maar Jordanese vrijetijdsbesteding. Over de gracht spande men een touw waaraan een levende paling hing. De spelers moesten daar in bootjes onderdoor varen en de glibberige paling proberen te pakken, met het risico in het water te belanden. Dat palingtrekken is als ‘wreed volksvermaak’ in de 19e eeuw verboden. Op een zomerse zondag, 25 juli 1886, organiseert een stel Jordanezen een spelletje palingtrekken op de nog niet gedempte Lindengracht. De politie treedt op en er ontstaan opstootjes. Maandags breken opnieuw rellen uit. Straten worden opgebroken en barricades opgeworpen. Er wordt vreselijk gevochten. De Jordanezen bekogelen de politie vanaf hun daken met alles wat los en vast zit. De politie schiet met scherp terug. Wanneer de rust de volgende dag weerkeert, blijken er naast veel gewonden 25 doden te betreuren. De rel trekt internationale aandacht, onder andere van het Franse tijdschrift l’Illustration. Het luidde de definitieve doodsklok in voor deze bizarre volksgewoonte.