Paard in de Pan – 3

Het lijkt wel of de Britten en Ieren het moeilijkste doen over het eten van paard. Keltische traditie, of toch niet? Valt daar iets over te vinden in de primaire bronnen? Nou en of. Opgravingen in Andover van Old Down Farm brengen veel etensresten aan het licht, waaronder de botten van paarden met duidelijke sporen van slachting. Louter volwassen dieren, dus je kunt er van uit gaan dat deze dieren eerst voor transport hebben gediend, of voor werk op het boerenbedrijf.  Eenzelfde verhaal voor een opgraving in Maxey, waar de slachtleeftijd van de paarden op 5 jaar werd geschat. Allemaal in de 6e eeuw van onze jaartelling. In de 8ste en 9e eeuw gingen in Wiltshire paarden naar de slachter.  In het 10e eeuwse York zijn bovenbenen van paarden gevonden, die op dezelfde manier geslacht zijn als de runderen. Ook in de 11e eeuw eet Engeland nog paard, getuige de opgegraven resten van paardenbotten in culinaire context in St. Johns (Bedford) en Exeter. Het zijn maar een paar voorbeelden.

Ook in Groot-Brittannië en Ierland is het de Rooms-Katholieke kerk die het eten van paarden verbiedt. Paus Hadrianus schrijft in 786 een richtlijn voor de Engelsen met daarin een stevig taboe op het eten van paardenvlees. ‘Velen van jullie eten paardenvlees, wat geen Christen in het Oosten zal doen. Geef het dus ook op.’ Waarna een akelige preek volgt over de helse gevolgen van het eten van verboden waar en het mishandelen van paarden. Dat laatste heeft dan weer te maken met bepaalde heidense praktijken. Het paard was gewijd aan Wodan. Daar zullen rituelen bij hebben gehoord. Dat ‘heilig’ (denk aan de afbeeldingen van paarden uitgehakt in het krijt op de hellingen in Zuid Engeland, of de namen van Saksische huurling-vorsten als Hengist en Horsa) is dus aanvankelijk niet strijdig met consumptie. Pas wanneer de eter van paardenvlees naar het Rooms-Katholieke vagevuur wordt verbannen (of zelfs de hel), verdwijnt het paard officieel van tafel. Je kon – volgens de opeenvolgende pausen – het paard beter inzetten in de strijd tegen het heidendom (Karel de Grote) of de muzelmannen (Karel Martel).

Op het plaatje – en detail van het wandkleed van Bayeux – koning Harald op valkenjacht met paard en honden.