Mollebonen

Goed, even terug naar de ‘inheemse’ peulvruchten, zoals de Vicia faba. Onze tuinboon en haar zusjes. Tuinbonen heten ook wel Roomse of Walsche (Welsche?) bonen hetgeen op een herkomst uit Italië zou duiden. Ze hebben in de loop der eeuwen meer bijnamen gekregen: lapbonen, plattte bonen, paardenbonen, boerenbonen, boerentenenbonen, potvullers, mollebonen, molbonen. Niet allemaal helemaal hetzelfde. De afmeting en kleur kan nogal verschillen. En ook wil men er lokaal nog al eens een andere naam aan plakken. Zo heetten paardenbonen of veldbonen in Zeeland paardenboon of risselaar, maar in de Over-Betuwe Zeeuwsche bonen. Terwijl deze ook als ‘zwarte bonen’ bekend stonden. Dan heb je nog de duivenbonen, die wat kleiner zijn dan de paardenboon en die hebben dan weer een wat kleiner en ronder zusje: de ronde duivenboon (u raadt het al) of het Kaapsche boontje. Bent u daar nog?  

Je hebt ze roodbloeiend, of met blauwe of witte bloemen, die zeer sterk en bedwelmend geuren. Ben je onder aan de plant in het bonenbed al aan het plukken en sta je met je hoofd tussen de bloemen, dan kun je er absoluut van in de bonen raken. Dat kan ik uit ervaring beamen.

Dus waarom zijn de mollebonen dan zo specifiek Gronings volgens de overlevering? Zijn ze daar gewoon blijven plakken in een mollige oervorm? Deze boerentenenbonen, die ook wel met knöbbelbönken worden aangeduid, vonden we op een gegeven moment niet meer zo chic als het kleine groene tuinboontje. Dat kan een verklaring zijn. Ze deden het misschien ook goed op de zware Groningse klei.

De molboon of molleboon werd overigens in Groningen gebruikt zoals de witte- en zwarte bonen in Hoorn (zie blog van gisteren, Kiesbonen). Het poffen zou dan weer typisch Gronings zijn. Maar is dat wel waar? Al eerder blogde ik bijvoorbeeld over de Puffbohnen uit Erfurt. Het is waarschijnlijk zoals bij veel streekgerechten: er kwam nooit iets anders voor in de plaats. 

Waarom het mollebonen heet, of molbonen? Wikipedia (en iedereen die dat overschrijft) verwijst naar de pan waarin de bonen gewokt zouden worden. Tja, ik weet het niet. Het zou zo maar ook op molen kunnen slaan en het malen van bonen tot meel. Geen idee. Wat mij betreft zijn het gewoon mollige bonen tot iemand mij zo’n ouderwetsche mol komt demonstreren of daar een mooie historische bron voor aanreikt. Liefst met plaatje.