Lunch Anyone?

 
Vorig jaar ging ‘mijn’ luisterlunch in Kasteel Groeneveld over de lunch als fenomeen. We aten er een ouderwetse drie gangenlunch bij met groentesoep met balletjes, tongfilet met spinazie met soldaatjes en aardappeltjes, en griesmeelpudding met gestoofde peren, gekruimelde bitterkoekjes en room toe. Wat vertelde ik er bij – afgezien van de anecdotes en weetjes? Onder meer dit:

Vroeger heette lunch déjeuner. Iets wat we nu vooral reserveren voor het middagmaal bij een bruiloft. Déjeuner betekent letterlijk: niet-vasten, of ont-vasten, jeûner betekent vasten in het Frans.  We kenden ook het woord noenmaal, wat iets zegt over de tijd waarop we deze maaltijd nuttigen. Pas aan het eind van de 19e eeuw zie je het woord lunch voor deze maaltijd opduiken, of luncheon. Dat woord is wel ouder, maar de manier van eten was toen heel modern. En dat heeft weer te maken met de inrichting van ons leven in die tijd. We kregen fabrieken en kantoren met een eigen werkritme, dat over ons dagelijks leven werd uitgevouwen. De mens paste zich aan de machine aan, aan de administratieve uren, aan de internationale handel. Hetgeen inmiddels geleid heeft tot de 24-uurs economie. De lunch werd veelal een zakenlunch of juist een kopje soep buitenshuis. Ook vrouwen konden buiten gaan lunchen – mits voorzien van hoed en handschoenen – in nette gelegenheden. Dat schaadde hun reputatie niet.  
Eén van mijn overgrootmoeders leerde nog aan de jongere generatie: ‘denk er om – als je buitenshuis een broodje kroket eet (zij zal het in gedachten als croquette gespeld hebben), géén mosterd erbij. Een dame laat en publique niet merken dat zij van pittige dingen houdt.’ 

De rest van het verhaal maakt onderdeel uit van een nieuwe lezing. Dit is een beetje een reclamebericht. U kunt mij boeken voor de lunch! Vertel ik het verhaal erbij.

En voor wie denkt: dat is een leuk verhaal, dat ga ik ook maar eens vertellen (ja, dat is eerder gebeurd helaas): ook op lezingen berust copyright, net als op dit blog.