Kruisbesgeschiedenis

Op zoek naar vroege recepten met kruisbessen in kookboeken.
Middeleeuwen, nog niets. Pas bij Karel Baten/Carolus Battus is het raak
in dit land. Drie recepten voor kruisbessen in zijn boek uit 1593, 
Eener seer schoonen, ende excellenten Coc-Boeck, inhoudende alderleyse
wel gheexperimenteerde cokagien, van ghebraedt, ghesoden, pasteyen,
taerten, toerten, vlaeyen, saussen, sopen ende diergelijcke: oock
diversche confeytueren ende drancken, etc. Aanwezig in de bijzondere
collecties van KB en UBA.

Om stekebesyenmoes te maken.
Neemt
de stekebesyen, siet se morwe in schoon water of wat wijns of in haer
selfs sop ende als se morwe zijn, so doet se door een stromijn ende doet
er wat boter by, gengeber (Gember), caneel, wel suycker ende twee of
dry eyeren. Latet tesamen opsieden en als ghy het oprecht, strooyt er
suycker op.

Om een tasey van stekelbesyen te backen
Neempt
versche boter ende smelt se in een panne. Doet er dan soo vele
stekelbesyen in dat se bycans twee vyngeren hooch liggen en laet se met
de boter een weynich sieden totdat se maer recht hen coleur verloren
hebben. Clopt dan wel cleyn 7, 8 of 9 eyeren met wat gengeber en wat
roosewaters. Giet het tesamen over de besyen en laat het so over een
coolvyer backen dat niet en brande. Als de tasey genoech gebacken is, so
laet se properlick uut de panne in de schotel rijsen dat se niet en
breke. Dan stroyt er suycker en caneel op en dient se.

Om een stekebesy-, aertbesy- ofte crakebesytaertken te maken.
Neemt gengeber, suycker en wat blommen en als se gebacken is, stroyt er canneel en suycker op.

Dit
laatste recept is wat summier, en alle recepten zijn zoet. Het zijn
vooral de Engelsen en Fransen die de kruisbes ook in hartige recepten blijven gebruiken.

Dit blog verscheen eerder in 2008