Navigation Menu+

IJstijd

20 november 2011 door in Blogger |

Deze zomer mocht ik een beetje meeschrijven aan het kookboek dat de Gouden Garde publieksprijs won bij de verkiezing van Kookboek van het Jaar: IJstijd met recepten van Kees Raat. Mijn bijdrage betrof natuurlijk de geschiedenis van het ijs maken, en dan vooral het checken van feiten en verhalen. Want ook het maken en eten van ijs zit vol fantasievolle prachtige verhalen, die helaas niets met de werkelijkheid van doen hebben wanneer je het nuchter beschouwt. IJs heeft zoiets magisch. De recepten van Kees Raat zijn daar dan weer zo’n uitnodigende vertaling van, dat je haast wel direct naar de winkel zou rennen om de meest ronkende ijsmachine aan te schaffen. Ik doe het nog met een bejaarde Philips, die echt aan vervanging toe is.

Ofschoon de opkomst van de ijsconsumptie in Europa redelijk in nevelen is gehuld, weten we wel dat de Siciliaan Francesco Procopio dei Coltelli in 1660 het recept meenam uit zijn vaderland. Vanaf de opening van zijn café Le Procope in 1670 in Parijs staat er ijs op het menu. Hij ontdekte het geheim om heel goed ijs te maken, namelijk door het gebruik van suiker in plaats van honing. En hij voegde zout toe aan het ijs, waardoor het langer houdbaar bleef. Vooral zijn bevroren fruit en een milkshake van amandelmelk waren favoriet. Francesco Procopio kreeg een koninklijk patent voor de verkoop van zijn ijs. Maar al snel volgden de limonadeverkopers met hun versie van bevroren limonade.
Een paar jaar later verschijnen de eerste ijsrecepten in druk. In 1684 publiceerde D’ Emery, apotheker van de Franse koning Lodewijk XIV in Parijs, zijn Recueil de Curiositez Rares et Nouvelles. Hierin staat een recept voor waterijs van aardbeien, kersen en andere vruchten. Een ander recept geeft aan hoe je ijs kunt gebruiken om wijn te koelen.

Het weer is mij te mistig om een lekker ijsrecept op te duiken, ik denk meer aan warme chocola dan aan chocolade-ijs. Aan geroosterde kastanjes, dan aan kastanje-ijs. Maar dat laatste gaat het toch worden met de Kerst. Ik at het tien jaar geleden voor het eerst tijdens de Slow Food Salone del Gusto in Turijn. Sinds dien is het een vaste gast tijdens de wintermaanden. Gewoon op basis van kastanjepuree, in water opgeloste rietsuiker (soja)room en een scheutje van de een of andere likeur.

Op het plaatje een fraai uitgedoste ijsverkoper in het Jeruzalem van de jaren vijftig.

Tags: