Strategische huwelijkspolitiek van de Mecklenburgjes.

Nog lang werden huwelijken tussen telgen van belangrijke families gesloten om economische en machtsstrategische redenen. Liefde was mooi, maar niet vanzelfsprekend. Soms sloeg de vlam in de pan, meestal was het een verstandshuwelijk dat vriendschappelijk werd aangegaan. Het Algemene Belang van de Familie en Het Land stonden voorop. Zo ook in Mecklenburg.

Kinderen uit drie huwelijken van Friedrich Franz II, groothertog van Mecklenburg-Schwerin (1823-1883). Waar kwamen ze terecht? De Mecklenburgs zijn een oud adellijk geslacht met wortels tot in de 12^de eeuw. Schwerin is de uitvalsbasis, daar in het noorden van wat nu Duitsland is. Die geografische belangen zie je terug in de keuze van partners. De feodale machtsverhoudingen zouden in die Duitse landen pas met het eind van de Eerste Wereldoorlog verdwijnen. Heel kort samengevat.

In de late lange 19^de eeuw is er voor de boventallige zonen weinig kans op een eervolle loopbaan, behalve via het leger, of in de koloniën, of in de diplomatie. De dochters dienen strategisch uitgehuwelijkt om de positie van het Groothertogdom te verstevigen. De zonen natuurlijk ook, maar dat is lastiger. Wanneer er sprake is van enig vermogen is dat zeer welkom. Hoe pakte deze oude adelsfamilie het aan?

Van de vier tot wasdom gekomen kinderen uit het eerste huwelijk van Franz Friedrich II, met prinses Augusta Reuss von Köstritz,  volgt natuurlijk de oudste zoon als Franz Friedrich III zijn vader op. Franz Friedrich III trouwt in 1879 met Groothertogin Anastasia Mikhailova van Rusland. Een huwelijk op niveau. Paul Friedrich huwt prinses Marie von Windisch-Graetz, in 1881. Marie von Mecklenburg-Schwerin trouwt in 1874 met groothertog Vladimir Alexandrovich van Rusland. Johann Albrecht treedt in 1886 in het huwelijk met Elisabeth von Sachsen-Weimar Eisenach, de dochter van prinses Sophie der Nederlanden (gehuwd met Karl Alexander von Sachsen Weimar Eisenach).

Friedrich Franz II trouwde een tweede maal, met princes Anna von Hessen und bei Rhein en dat resulteert in één dochter, die op de leeftijd van 16 overleed.

Zijn derde huwelijk, met prinses Marie von Schwarzburg-Rudolstadt, in 1868 is weer kinderrijk. Drie spruiten bereiken de huwbare leeftijd. Elisabeth Alexandrine trouwt in 1896 met Frederick Augustus II, groothertog van Oldenburg. Adolf Friedrich huwt met prinses Viktoria Feodora von Reuss- Schleiz in 1917. Hun jongste telg is Heinrich, die in 1901 met koningin Wilhelmina in het huwelijk treedt.

Bent u daar nog? Want ook een generatie verder gaat het nog steeds om ‘verstandige’ huwelijken. De dochter van Friedrich Franz III, Alexandrine, trouwt in april 1898 in Cannes met de erfopvolger van Denemarken, Christian. En over die gebeurtenis gaat dit blog eigenlijk. Het is een bijzonder huwelijk, buiten de eigen territoria, maar wel in een eigen villa, villa Wenden in Cannes.

Villa Wenden, Cannes.

Ik vond op een site een prachtige foto van de huwelijksgasten, met tot mijn vreugde, rechts achterin ‘onze’ toekomstige prins Hendrik, die volgens de kranten zijn moeder begeleidt, de douairière von Mecklenburg-Schwerin. Oom Johann Albrecht, de echtgenoot van nicht Elisabeth, is getuige, samen met de grootvorst Michael Nicolajewitsch, de echtgenoot van tante Marie. Het is een beetje een zoekplaatje, maar Hendrik is duidelijk herkenbaar. Het fotobijschrift rammelt hier en daar met identificatie, er is vast een kenner die dit kan bijstellen.

Trouwfoto Alexandrine Chrisian. Klik op de foto voor een grotere versie. Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Villa_Wenden,_in_Cannes_Hochzeit.jpg

En wat wil het – vast geen – toeval? In april maken onze koninginnen Emma en Wilhelmina een reisje naar Parijs, waarna het gezelschap een rondreis door Europa begint. Eerste stop na Parijs is Cannes. Op het station aldaar staat een ontvangstcomité. Voorop Helena, de hertogin van Albany en zus van Emma, de hertog van Nassau, de Nederlandse vice-consul en de prefect van het stadhuis en de nodige andere belangstellenden. De koninginnen en hun gezelschap verblijven in Hotel de la Grande-Bretagne, aldus het verslag in de krant.

Hotel de la Grande Bretagne, Cannes

Het is een goede gelegenheid om de laatste modesnufjes die ze in Parijs hebben opgeduikeld te showen en veel belangrijke Europese adel te ontmoeten, al dan niet in familieverband. Immers, in dat najaar zal Wilhelmina worden ingehuldigd en er dient een stevige positie in Europa te worden ingenomen. Dat doe je via netwerken. Dit was een uitmuntende gelegenheid. Daarbij is Cannes in april natuurlijk een verademing na de winter. Je krijgt er een beetje een ‘Als de mimosa bloeit’-gevoel bij.

Hebben Hendrik en Wilhelmina elkaar ontmoet? Die mogelijkheid is zeker aanwezig, de banden met nicht Elisabeth waren hartelijk. Zij kwam regelmatig logeren in Nederland, samen met haar vader, of haar echtgenoot. Dan ligt een gezamenlijke lunch, thee, of een wandelingetje over de Boulevards langs de Middellandse Zee voor de hand. En een ontmoeting met schoonmama de douairière beslist ook. Mogelijk was Hendrik er ook bij als begeleider. Beslist niet om over huwelijkskansen te spreken. De inhuldiging was belangrijker op dat moment. Maar wel om jonge mensen met elkaar in contact te brengen, want Hendrik moest nog netjes onder de pannen op een voor Mecklenburg strategische positie. Het zijn veronderstellingen. Ik puzzel nog even verder via archieven, maar dat valt in deze COVID-tijden niet mee. Eén ding lijkt zeker: Hendrik werd niet als een konijn uit de hoed getoverd in 1900 in de aanloop naar een huwelijk.

Ik ga natuurlijk ook op zoek naar het huwelijksmenu uit Cannes. Tot zolang doen we het toch even met dit menu, vanwege de Russische connectie:

Menu

©Lizet Kruyff, maart 2021. De bevindingen maken onderdeel uit van mijn onderhanden boek over de culinaire hofcultuur in Nederland 1880-1918.

Meer over de genealogie van het huis Mecklenburg-Schwerin: klik hier.

Meer over Villa Wenden, Cannes: klik hier.