Eten aan boord : Koninklijke consommé in de toeristenklasse
In juli vorig jaar blogde ik al over een drietal historische menu’s van de Statendam. Deze week kreeg ik van een oud chef d’hors-d’oeuvre (ook wel hors-d’oeurvier genoemd) twee prachtige menu’s van het S.S. Rotterdam. Dat was zowel een lijnschip als een cruise-boot. Tegenwoordig schijnt het als hotel/restaurant in de haven van Rotterdam te bezoeken te zijn. Een ideetje.
Omslag van het menu van 2 oktober 1968. Klik op het plaatje voor een grotere versie.
Eerst terug in de tijd. Eén van de menu’s, dat van 2 oktober 1968, is weer voorzien van zo’n schitterend kunstwerk. Een ets uit een serie van zes van de kunstenaar Cees Bolding (1897-1979), die vooral in Scheveningen werkte. Hij won ooit de Prix de Rome. Klik hier voor meer informatie over hem en zijn prachtige Scheveningse taferelen. Dit zijn de vissersschepen in de haven, voor de gasten aan boord natuurlijk een schitterend aandenken aan Nederland. Haring, tonnetje trappen, netten boeten, en voor de toerist het Badhotel en Kurhaus met de nachtclubs. Zong Pia Beck daar toen?
Menu SS Rotterdam 2 oktober 1968. Klik op het plaatje voor een grotere versie.
Ons gaat het hier natuurlijk vooral om het eten, een prachtig mengelmoes tussen Frans en Engels. In de keuken – zo hoorde ik van kok Cees van der Meer, nu bijna 99 jaar oud – ging het er vooral in het Frans aan toe. Dat was natuurlijk toen ook nog de ‘lingua franca’ van de gastronomie. En dat zie je in het menu ook terug. Consommé, salmi, coupe, Belle Meunière, Provençale, Bordelaise, Chasseur klinken lekker Frans. Voor een toeristenmenu is dit een zeer uitgebreid diner met zes gangen, wanneer je de groente bij het hoofdgerecht telt. Zeven, wanneer je de salade apart telt. Lief ook wel dat er weliswaar geen kaas is, maar wie nog honger heeft kan de maag vullen met brood en boter achteraf.
Zullen we eens kijken wat de Consommé Alice is? Officieel is dat de Consommé princesse Alice. Welke prinses Alice dat is, is de vraag, in Engeland heb je de keuze. Daarom hebben ze dat prinses op de menukaart misschien weggelaten. Het kan gaan om de hertogin van Gloucester, maar ook om de moeder van prins Philip en dus de schoonmoeder van QE II, Alice van Battenberg. Niet vreselijk belangrijk (al wil ik het eigenlijk wel weten), het recept wel.
Consomme princesse Alice.
Nodig : twee liter kippenbouillon, 2 artisjokken, sap van een citroen, 50 gram boter, 6 eetlepels vermicelli, het hart van een krop sla, 2 eidooiers, 3 eetlepels room, kervel, zout en peper
Bereiding : Kuis de artisjokken en neem alleen de bodems. Verwijder het hooi en hak ze fijn. Besprenkel met het citroensap en laat ze zachtjes smoren in de warme boter op laag vuur. Doe er zout en peper over en dek ze af. Na tien minuten giet je er wat voorverwarmde bouillon over en roert wat om en brengt het aan de kook. Vuur uit, de bodems garen vanzelf verder. Pureer ze en roer ze door de bouillon, of als je dat liever wilt hak je ze in minimale blokjes. Kuis en was het hart van de krop sla en snijd deze in heel dunne reepjes. Doe de groene snippers in de kokende kippenbouillon. Tien minuten voor het opdienen doe je er de vermicelli bij, goed roeren en even laten koken. Klop de eidooiers los met de room en roer er rustig een pollepel warme bouillon bij, roer dat door de rest van de soep zodat deze wat bindt en laat deze niet meer koken. Proef af op peper en zout en doe de soep in de kommen of borden. Strooi er wat fijngehakte kervel over.
De SS Rotterdam (1959-1972)
Onderstaand nog wat foto’s van de SS Rotterdam gemaakt in 1964 door Cor Beijersbergen tijdens een excursie van zijn HBS klas. Klik op de foto’s voor een groter exemplaar.
Meer geschiedenis over de Rotterdam: klik hier.