De Spaanse keuken van Karel V

Gisteren zat ik een beetje te bladeren in een recente aanschaf over Karel V, meer precies: de wittebroodsweken die hij met zijn bruid Isabella in Sevilla en Granada doorbracht. Het zijn woelige tijden in Europa, zo in 1526. Vanuit het Alhambra regeert Karel V zijn rijk, waar de zon nooit onderging na de ontdekking van Amerika. Granada was zo’n beetje de hoofdstad van Europa nu. (Ik zou zeggen: doek Brussel en Straatsburg maar op en verplaats de hele Europese hofhouding naar Granada. Mooi hart onder de riem van de zuidelijke Europese landen. Maar daar gaat het hier nu even iet om.) Is er wat culinairs te ontdekken in dit boek? Granada is multicultureel. Er wonen bovenal moslims “Morisco’s”, christenen nemen na de Reconquista langzaamaan de boel over. Het boek noemt geen joodse inwoners, maar die waren er wel degelijk. Invloeden van al deze culturen vind je natuurlijk ook in de keuken terug.

Isabella en Karel worden in de echt verbonden in een groot vertrek, dat ‘de halve sinaasappel’ wordt genoemd, in het Alcázar van Sevilla. Er volgt een bal, een diner en dan de huwelijksnacht. Er is een verslag van een aanwezige, ene Guillaume des Barres: ‘Ik was er bij toen de keizer de eerste keer bij Isabella kwam tijdens het diner en de huwelijksplechtigheid en ik heb nog nooit twee jonggehuwden gezien die zo blij waren met elkaar.’ Het prille huwelijksgeluk sijpelt met veel smeuïge details de geschiedenis in. Die gaan echter niet over wat er op tafel kwam tijdens de talloze huwelijksfeesten. Maar dat kan ook liggen aan de selectie die de auteur van het boek gemaakt heeft. Eten is nog altijd historisch gezien een stiefkindje in boeken waar staatsmanschap, strategie en macht centraal staan.

Er staat wel iets over wat de omgeving van Granada allemaal opleverde aan voedsel:  de vruchtbare laagvlakte stond vol fruitbomen: pruimen, perziken, vijgen, abrikozen, peren, appels, morellen, granaatappels, olijven, citroenen, sinaasappels, kersen en amandelen. En de druiven zonder pit – zibibies – waren befaamd. Wat betreft de groente springen wortelen, knollen, gierst, linzen, tuinbonen en artisjokken er uit. Saffraan en suikerriet zijn de meest bijzondere exoten die aan de Moren te danken waren.

Morgen iets over de banketten.

Bron: Keizer Karel V in Andalusië, Juan Antonio Vilar Sánchez, 2010.