Bossche bollen
Gisteren was dan eindelijk de smaakmarkt in Den Bosch tijdens het Bosch Diner. Beetje jammer dat het weer niet helemaal zo mee zat, maar uiteindelijk bleef het toch voornamelijk droog. Een mooie combinatie van producenten had ik bij elkaar gezocht, zoals dat in de middeleeuwen ook geweest moet zijn; de boeren uit de buurt en de gespecialiseerde producten van verder weg. Natuurlijk gelden er nu heel andere eisen dan vroeger, we mogen geen levende have meer laten rondlopen, terwijl dat vroeger natuurlijk heel gewoon was. Niet alleen de mand met eieren, maar ook de uitgelegde kip, of het boventallige haantje in een rieten mand. De komende tijd zal ik wat van de foto’s gaan plaatsen en wat bij de producten vertellen. Vandaag doen we de middeleeuwse broodjes, die bakker DaniĆ«l uit de Hinthamerstraat in Den Bosch altijd voor mij bakt als er een historische maaltijd aangericht wordt. Volgens een recept uit 1514. Hier een aangepaste versie:
Bossche bolletjes
Dit heb je nodig: 800 gram tarwemeel, snufje zout, van elk een theelepel: gemberpoeder, nootmuskaat, kaneel, koriander, peper, 120 gram rietsuiker, gist, 1 theelepel bakpoeder, 200 ml melk, 150 gram boter, 1 losgeklopt ei, anijszaad
En zo doe je het: Zeef het meel en voeg van alle specerijen een theelepel toe. Werk de boter erin zodat een korrelige massa ontstaat. Laat de gist met wat lauwe melk en een theelepel suiker werken. Als het schuimt doe je het met het losgeklopte ei, het bakpoeder en de resterende suiker bij het deeg. Meng het tot een stevig deeg met de melk en kneed goed dooreen. Omdat het een kleverig geheel is heb je extra bloem nodig voor het werkvlak. Is het deeg elastisch genoeg, laat het dan in een ingevette kom onder een theedoek op een warme plaats rijzen tot dubbele omvang. Opnieuw een paar minuten stevig kneden. Vorm dan van het deeg bolletjes en leg die op een ingevette bakplaat of op bakpapier. Strooi er anijszaad over. Laat het narijzen. Kwast de bovenkant in met melk en bak 15 minuten in een voorverwarmde oven op 200 graden Celsius. Dek dan de bovenkant af met folie en laat het brood nog eens een minuut of tien bakken op 175 graden Celsius, of tot het gaar is. Verschilt een beetje per oven.
Op het plaatje een middeleeuws stel aan de dis. Ze zitten aan een schragentafel. De kamers waren niet zo groot, dus als je de tafel niet nodig had, klapte je hem gewoon op. Een keurig schoon tafelkleed, twee grote schotels met een hartige taart en een vis die verdeeld wordt, glazen wijn en overal bolletjes brood.
Waarom ook bakpoeder? Is gist alleen niet genoeg? En wat deden ze in de Middeleeuwen dan toen het bakpoeder nog niet was uitgevonden?
Het is nogal zwaar deeg, dan helpt het om ook wat bakpoeder toe te voegen. Je kunt ook zuurdesem nemen. Dat is historisch geheel verantwoord, gist en bakpoeder moderne aanpassing.