In tegenstelling tot wat een peulenminnend mens zou verwachten is een blauwe boon geen peulvrucht met blauw bloed. Het is munitie. Nu heb ik weinig met munitie, maar gisteren vroeg culischrijver Jacques Hermus tijdens het peulenparade-diner in de Keuken van Hackfort in Vorden wat blauwe bonen nu eigenlijk met bonen te maken hebben. Wist ik niet, maar ik beloofde het na te zoeken. En ik kwam uit bij Erasmus: ‘Daer gij in ‘t geraes en gedonder van ‘t geschut moet staen, dat u de blauwe bonen om de ooren vliegen.’ Maar het is niet de enige levensgevaarlijke peulvrucht. De looden boon, of huzarenboon staat ook bekend als blauwe erreten. En in Duitsland deden ze er ook aan: de Teufelsbohnen gingen ook als Blaue Bohnen of Schwarze Erbsen door het leven. De Engelsen bleven niet achter met een Blue Bean. De Fransen doen er niet aan, die hebben het over pruimen of pruimedanten.

Soldatentaal allemaal. Droogbonen zijn natuurlijk ook heel hard en als je die met een kattepult (hé geen tussen-n hier?) wegschiet zal je er beslist schade mee kunnen berokkenen. Je kunt je ook voorstellen dat legerkost (rats, kuch en bonen) al heel lang uit droogbonen bestaat. Dus de woordspeling is gauw gemaakt. Het ‘blauw’ is vanwege de blauwige gloed van het lood. Op het plaatje zie je dat deze loden kogels echt wel op (grauwe) erwten lijken, of op duivenboontjes.

Wij hebben echter liever koninklijke boontjes, zoals prinsessenbonen.

Maar ik zit nog een beetje met Erasmus in mijn maag. Hadden we al loden kogels in de 15de en begin 16de eeuw? Van dat soort zaken weet ik bitter weinig af. Wie meer weet: graag melden!

Het plaatje vond ik op internet, als iemand bezwaar heeft hoor ik het graag, er stonden geen fotocredits bij.

PS: Lot heeft natuurlijk gelijk: het is katapult. Om de een of andere reden associeer ik katapult met kattenkwaad  (daar moet dan weer wel een tussen-n in) en krijg je het woord kattepult, dat niet bestaat.
En om heel duidelijk te zijn: grauwe erwten bedoel ik in dit stuk, de voorouders van onze kapucijners, niet de groene of de gele erwt.