Aanvankelijk lijkt het er dus op dat aalbes vooral op de zwarte bes slaat, en later pas ook bij de rode en witte bessen is gaan horen. Ze heten ook wel Johannesbessen of Sint-Jansbessen, omdat ze rond die tijd plukrijp zijn. In Duitsland heten ze trouwens nog steeds Johannisbeeren. Maar waar komt dat ‘aal’ toch vandaan? Er wordt wel gezegd dat het te maken heeft met ale oftewel bier, omdat de bessen veel gebruikt werden om drankjes van te maken. En dan zou het betekenen:  bes om drank van te maken.Oude schrijfwijzen zijn ook wel aalbezie, alebes, ael-besie, aalbeere.
Wat staat er in de Verstandige Hovenier (1669)? Ik hertaal even: De ael-besien – men zegt ook wel Adel-besien, om dat ze de edelste van alle bessen wijn, worden aangeteeld van wortelspruiten of jarige loten in de aarde gestoken en langs de omheiningen en onder vruchtenbomen geplant. We kennen drie soorten: rode, witte en zwarte aalbessen. De aalbessen worden gekonfijt, maar je kunt er ook een siroop of gelei van maken. Het sap kan in een vat bewaard worden om in plaats van verjus te gebruiken of om het met wijn te mengen zodat die een mooie kleur krijgt. De zwarte aalbessen, of de jonge knoppen daarvan kun je op sterke brandewijn zetten, dat is een goed geneesmiddel tegen het graveel en gal- of nierstenen.


Een paar hoofdstukken verderop, in De Verstandige Kock, staat een recept voor een nagerecht. Ook dat hertaal ik hier.


Aelbessen-sop

Neem rode aalbessen en ris ze van de stelen. Neem Rijnwijn, een beetje water, wat boter en maak het met suiker zoet. Doe dan in ieder bord een witte boterham zonder korst en giet daar het bessenmengsel over zodat het helemaal vochtig wordt. Strooi daar suiker en kaneel over. 

Mijn ervaring is dat je het beste goede fijngestampte en gezeefde kaneel kunt mengen met kristalsuiker. Kaneelpoeder heeft de neiging aan je tanden te kleven. Niet zo fijn.