Aalbessen – beetje geschiedenis

Veel van ons lekkere eten komt uit zuidelijker streken. Maar de aalbes is waarschijnlijk een cadeautje van de Vikingen. In ieder geval kom ik ze niet tegen bij Anthimus in de 6de eeuw, of in de boeken over het voedsel van de Angelsaksen.

De oudste schriftelijke bronnen over aalbessen in ons cultuurgebied
dateren uit de vijftiende en zestiende eeuw. De in Mechelen geboren
Rembert Dodoens (1517-1585) noemt de Roode Aelbesien ook Besiekens over Zee, hetgeen iets over de herkomst zou kunnen zeggen. Het is overigens een letterlijke vertaling van de Latijnse naam Grossularia transmarina. Zou dat dan toch naar een import door de Vikingen verwijzen? Over welke zee hebben we het? De Noordzee? Via Engeland?

De
oudste tot nu toe bekende detailbeschrijving is te vinden bij Vlaamse geneesheer en botanicus Matthias
de l’Obel (ook wel Lobelius genaamd) in zijn Kruydtboeck oft Beschrijvinghe van allerleye Ghewassen, Kruyderen, Hesteren ende Gheboomten, dat hij samen met Christoffel Plantijn in 1581 uitgaf.
‘De Swerte Aelbesie groeit langs de Dijle tussen
Mechelen en Leuven’. De soort werd volgens hem gekweekt in de omgeving
van Ieper en andere plaatsen in West-Vlaanderen.

Bomen- en struikendeskundige Bert Maes stelt dat
het inheemse karakter van de aalbes onderstreept wordt door de grote
schare ongewervelde dieren die er van afhankelijk zijn voor hun
voortbestaan.
Nachvlinders als de bonte bessenvlinder,de
bessentakvlinder, de hopdwergspanner, de zwarte w-vlinder en het
mugvlindertje.